“แมลง” แหล่งอาหารในอนาคตของโลก สามารถทดแทนแหล่งโปรตีนจากเนื้อสัตว์ เพื่อรองรับจำนวนประชากรโลกที่เพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง “จิ้งหรีด” ได้รับการยกย่องให้เป็นอีกหนึ่งในแมลงโปรตีนแห่งอนาคตที่ได้รับความสนใจจากผู้เลี้ยง กลุ่มคนรักสุขภาพ และสิ่งแวดล้อม แต่เกษตรกรยังประสบปัญหาในด้านมาตรฐานการผลิต ต้นทุนการผลิต และความเชื่อมั่นจากผู้บริโภค ในความปลอดภัย
มหาวิทยาลัยราชภัฏเลย มุ่งเน้นการวิจัยและนวัตกรรมเพื่อยกระดับการพัฒนาท้องถิ่น ด้วยพลังสร้างสรรค์ จังหวัดเลย ภายใต้โครงการ พัฒนาคุณภาพชีวิต และยกระดับเศรษฐกิจฐานราก โดยกลุ่มนักวิจัยนำทีมโดย ผศ.ดร.สุภาวดี สำราญ คณะวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี มหาวิทยาลัยราชภัฏเลย วิจัยเรื่อง การพัฒนาผลิตภัณฑ์อาหารแปรรูปจากจิ้งหรีดผสมสารประกอบฟังก์ชัน จากผลผลิตทางการเกษตร จังหวัดเลยมีความหลากหลายทางชีวภาพเป็นแหล่งผลผลิตทางการเกษตรหลายชนิดสามารถนำมาเป็นส่วนสำคัญในการผลิต “อาหารฟังก์ชัน”
จิ้งหรีด เป็นแมลงที่นิยมเพาะเลี้ยงเป็นอาชีพ เนื่องจากเป็นแหล่งที่ดีของโปรตีน และกรดไขมัน
ที่จำเป็นต่อกลไกการทำงานของร่างกายในระดับเซลล์ นอกจากนี้ จากภูมิอากาศและภูมิประเทศของจังหวัดเลย ส่งผลทำให้เกิดผลผลิตที่ดี จึงเกิดโครงการ “การพัฒนาผลิตภัณฑ์อาหารแปรรูปจากจิ้งหรีดผสมสารประกอบฟังก์ชันจากผลผลิตทางการเกษตร” โดยมีกลุ่มเป้าหมายหลักที่อำเภอปากชม ซึ่งมีกลุ่มวิสาหกิจชุมชนโปรตีนติดปีก อำเภอปากชม จังหวัดเลย ชุมชนบ้านหาดเบี้ย ตำบลปากชม อำเภอปากชม จังหวัดเลย และโรงเรียนตำรวจตระเวนชายแดนฮิวมาพาร์เบิล บ้านเหมืองทอง อำเภอปากชม จังหวัดเลย ที่มีความหลากหลายของผลผลิตทางการเกษตรที่จะนำมาสกัดสารประกอบฟังก์ชันเพื่อผสมผสานกับจิ้งหรีด กำหนดขั้นตอนดำเนินโครงการ ดังนี้
กิจกรรมที่ 1 ต้นน้ำ ศึกษาชนิดและปริมาณการผลิตของผลผลิตทางการเกษตรในพื้นที่เป้าหมาย
ผลการดำเนินงานต้นน้ำพบว่า ศึกษาชนิดและปริมาณการผลิตของผลผลิตทางการเกษตรในพื้นที่เป้าหมาย โดยการสำรวจ สัมภาษณ์และสนทนากลุ่มกับกลุ่มเป้าหมาย ผู้เลี้ยงจิ้งหรีด อำเภอปากชม จังหวัดเลย มีความเหมาะสมและความต้องการของกลุ่มในการนำผลิตผลทางการเกษตรในพื้นที่มาใช้เป็นข้อมูลในการพัฒนาผลิตภัณฑ์ที่สนองตอบต่อความต้องการของตลาด
กิจกรรมที่ 2 กลางน้ำ สกัดสารประกอบฟังก์ชันจากผลผลิตทางการเกษตรในพื้นที่เป้าหมายและศึกษาคุณสมบัติเบื้องต้น/พัฒนาผลิตภัณฑ์อาหารแปรรูปจากจิ้งหรีดผสมสารประกอบฟังก์ชันจากผลผลิตทางการเกษตรจำนวน 3 ผลิตภัณฑ์/พัฒนาบรรจุภัณฑ์ของผลิตภัณฑ์อาหารแปรรูปจากจิ้งหรีดผสมสารประกอบฟังก์ชันจากผลผลิตทางการเกษตรจำนวน 3 ผลิตภัณฑ์ 
ผลการดำเนินงานระยะกลางน้ำ เป็นการพัฒนาผลิตภัณฑ์โดยสกัดสารประกอบฟังก์ชันจากผลผลิตทางการเกษตรด้านคุณสมบัติเบื้องต้น/พัฒนาผลิตภัณฑ์อาหารแปรรูปจากจิ้งหรีดผสมสารประกอบฟังก์ชันจากผลผลิตทางการเกษตร จำนวน 3 ผลิตภัณฑ์/พัฒนาบรรจุภัณฑ์ของผลิตภัณฑ์อาหารแปรรูปจากจิ้งหรีดผสมสารประกอบฟังก์ชันจากผลผลิตทางการเกษตรจำนวน 3 ผลิตภัณฑ์ ได้แก่ คุกกี้จิ้งหรีด ผงโรยข้าวจากจิ้งหรีด ไส้อั่วเสริมโปรตีนจากจิ้งหรีด วิเคราะห์องค์ประกอบทางเคมี กายภาพ ศึกษาอายุการเก็บรักษา ทดสอบด้านประสาทสัมผัสกับผู้บริโภคและรูปแบบบรรจุภัณฑ์ที่เหมาะสม
กิจกรรมที่ 3: ปลายน้ำ ถ่ายทอดการสกัดสารประกอบฟังก์ชันจากผลผลิตทางการเกษตร และการแปรรูปจิ้งหรีดเป็นผลิตภัณฑ์อาหารที่ผสมสารประกอบฟังก์ชันที่สกัดจากผลผลิตทางการเกษตรกับกลุ่มเป้าหมาย/ส่งเสริมด้านการตลาด โดยการเชื่องโยงกับ E-market Place ที่เป็น Pate Form การตลาดของสำนักงานพาณิชย์จังหวัดเลย 
ผลการดำเนินงานระยะปลายน้ำ เป็นการจัดกิจกรรมเพื่อถ่ายทอดการสกัดสารประกอบฟังก์ชันจากผลผลิตทางการเกษตรและการแปรรูปจิ้งหรีดเป็นผลิตภัณฑ์อาหารที่ผสมสารประกอบฟังก์ชันที่สกัดจากผลผลิตทางการเกษตรกับกลุ่มเป้าหมาย จำนวน 20 คน รวมถึงส่งเสริมด้านการตลาด โดยการเชื่องโยงกับ E-market Place ที่เป็น Pate Form การตลาดของสำนักงานพาณิชย์จังหวัดเลยและเครือข่ายมาตรฐานอาหารปลอดภัยจังหวัดเลย
ผศ.ดร.สุภวดี สำราญ คณะวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี มหาวิทยาลัยราชภัฏเลย กล่าวว่า ปกติปริมาณโปรตีนของสิ่งมีชีวิตแต่ละชนิด มีลักษณะไม่เหมือนกัน แต่ความพิเศษโปรตีนของแมลง คือโปรตีนที่เรียกว่า โปรตีนไฮโดรไลเซต ซึ่งร่างกายหลังจากใช้ประโยชน์อย่างเพียงพอแล้ว ไม่เกิดการสะสมในตัวมนุษย์ ดังนั้นจะไม่เป็นสารก่อมะเร็งหรือเป็นเนื้องอก เนื้อร้าย แตกต่างจากโปรตีนจากพื้นดิน 
คณะเศรษฐศาสตร์ มหาวิทยาลัยโตเกียว ประเทศญี่ปุ่น ได้รับทุนสนับสนุนจากมูลนิธิโตโยต้า มีความสนใจเรื่องของโปรตีนทางเลือกที่เกี่ยวข้องกับพวกแมลงต่าง ๆ นำนักศึกษา ดูงานการพัฒนาผลิตภัณฑ์อาหารแปรรูปจากจิ้งหรีดผสมสารประกอบฟังก์ชันจากผลผลิตทางการเกษตร โดยการผลิต ผงจิ้งหรีด คุณภาพสูง นำไปเป็นส่วนผสมในผลิตภัณฑ์อาหารต่างๆ เช่น อาหารเสริม เพื่อเพิ่มคุณค่าทางโภชนาการ โดยเฉพาะโปรตีน และเสริมสารประกอบฟังก์ชันที่มีประโยชน์ต่อสุขภาพจากวัตถุดิบทางการเกษตร เช่น สารต้านอนุมูลอิสระ ใยอาหาร หรือวิตามินจากพืชผลทางการเกษตร เช่น ผลไม้ ผัก หรือธัญพืช เพื่อเพิ่มมูลค่าและคุณสมบัติทางโภชนาการของผลิตภัณฑ์ 
โดยทางมหาวิทยาลัยโตเกียวได้นำผลวิจัยและผลภัณฑ์แปรรูป ของมหาวิทยาลัยราชภัฏเลย ไปส่งเสริมชาวลาวเลี้ยงจิ้งหรีดเป็นวัตถุดิบอยู่แล้ว ให้สามารถแปรรูป เพิ่มมูลค่าต่อไป
ดำรงค์ รักษ์จรรยาวงศ์ / ขตว.เลย
ในประเทศ
